بدان که ابن دوازده پرده را شش شعبه است: اول زیرکش و آن از حسینی خیزد و از پردۀ ماده. دوم بَستَه [1] و آن از مخالفک خیزد و از راهوی. سیم عُزَّال و آن از پردۀ نوا و عشاق خیزد. و چهارم نگارین[2] آن از بوسلک خیزد و از اصفهان. پنجم حجاز و آن از عراق خیزد و از نهاوند. ششم سپهری و آن از پردۀ راست خیزد و از مخالف راست و آن پرده را در روم زنند. و تیزی سپهری را سازگاری خوانند و آن زیرافگندۀ بزرگ است، از دوازده پرده نیست و از شعبه‌ها نیست و از پرده‌های مخالف راست است. و مخالف راست را سه جای گیرند: در پَستی و در روی آهنگ و در تیزی. و چون بتیزی رسد زیرافگند گویندش. و چون پردۀ راست بنوازند سَلمک خوانند.
و هر چه باربد ساخت و بزد هفت پرده بیش نبود بموافق هفت کواکب. چون سعیدی فرا رسید، پرده بدوازده کرد در خدمت شاه شروه و او شاگرد باربد بود. بعد از آن استادان و مصنّفان دیگر فراز رسیدند، چون شمس الدّین محمّد یحیی و کمال الزّمان حسن نایی، ]و[ شش شعبه را که یاد کرده شد درافزودند. چون پرده دوازده بود از هر دو پرده شعبه‌ای برانگیختند. و بالای این نیست. و بعد از آن استادان کامل برخاستند و جهد کردند، زیادت هیچ نتوانستند کرد. و ایشان هر دو پرده را از پنج جای بگشادند.
یادداشتهای مصحح:
1. بَسته: نیشابوری - مولف این رساله -، «بسته» را جزء شعبه‌ها آورده، ولی در قابوسنامه و مصیبتنامه عطار، جزء پرده‌ها ذکر شده است. محمد عوفی نیز در لباب‌الباب از آن نام می‌برد. امّا علاء منجّم در اشجار و اثمار از «بسته نگارین» نام می‌برد. این اصطلاح، در منابع متاخر به صورت «بسته نگار» دیده می‌شود (بهجت‌الروح، ص55، س12).
2. نگارین: «نگارین» ، چنان‌که نیشابوری - مولف این رساله-، نیز می‌گوید، ظاهرا از شعبه‌ها بوده، هرجند که علاء منجم در اشجار و اثمار، آن را جزء پرده‌ها ذکر کرده است. این اصطلاح در لباب الباب (ج1،ص11) نیز دیده می‌شود. در رساله موسیقی روحانی (ص 793) نیز از «نگارینک» نام برده شده است.
منابع یادداشتهای مصحح:
· عنصرالمعالی کیکاوس بن اسکندر، «قابوسنامه»، به تصحیح غلامحسین یوسفی، انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1352، (باب سی و ششم در آیین خنیاگری، ص 197-193).
· عطار نیشابوری، شیخ فریدالدین، «مصیبتنامه»، به اهتمام دکتر نورانی وصال، انتشارات زوار، تهران، 1338.
· «بهجت الروح»، منسوب به عبدالمومن صفی‌الدین، به تصحیح هـ.ل. رابینودی برگوماله، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، تهران، 1346.
· منجم، علاء الدین علیشاه الخوارزمی البخارائی، «اشجار و اثمار»، نسخه خطی کتابخانه مجلس، شماره 6400.
· عوفی، محمد، «لباب الباب»، ج1، تصحیح ادوارد براون، کمبریج، 1906.
· روحانی، «رساله موسیقی»، نسخه خطی کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، به شماره 6/2591، ص 791-798.