-
برگ نخست رساله موسیقی نیشابوری
1388/06/12 23:36
رسالۀ موسیقی نیشابوری ----------------------------------------------------------------------------------------- اثر عجب‌الزّمان محمّد بن محمود بن محّمد نیشابوری نظریه‌پرداز موسیقی و موسیقیدان قرن ششم هجری ----------------------------------------------------------------------------------------- Treatise on Music By...
-
معرفی و بررسی رساله موسیقی نیشابوری
1388/06/12 23:35
این اثر، یکی از کهن‌ترین رسائل موسیقی در زبان فارسی است. نویسنده‌ی این رساله «محمد بن محمود بن محمد نیشابوری» است که گویا آن را در اوایل قرن ششم هجری، پدید آورده است. آثاری که قبل از این رساله نوشته شده، هم‌چون آثار کندی، فارابی، ابن سینا و رسائل اخوان الصفا، همه متاثر از رساله‌هایی است که در سده‌های نخستین هجری از...
-
روش تصحیح و اعمال تغییرات در رسم‌الخط
1388/06/12 23:34
رسالۀ موسیقی نیشابوری ، بار اول در سال 1344 به همت آقای محمد تقی دانش‌پژوه در ضمن کتاب هفتاد سالگی فرخ (تهران، انتشارات مجلۀ یغما) به چاپ رسیده است. آقای الکساندر جومایف نیز در مقاله‌ای به زبان روسی این رساله را معرفی کرده‌اند [1] و در مقاله‌ای که در سال 1992 در کنفرانس Study Group Magan قرات کرده‌اند، راجع به...
-
مقدمه
1388/06/12 23:33
بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین چنین گوید مقرر این کتاب استاد عجب الزمان بل استاد خراسان - محمّد بن محمود بن محمّد نیشابوری – که در باب علم موسیقی چنین شنوده‌ام و یاد گرفته و بر آن تصانیف که خدای تعالی مرا روزی کرد، ] از [ برکات نظر بزرگان، چندین چیزها دگر بَنَو درافزودم، و بدان جمله کلمه‌ای چند مختصر یاد کردم از...
-
فصل یکم
1388/06/12 23:32
بدان که موسیقی علمی شریف است و ] آنرا [ دوازده پرده است: اول پردۀ راست، دوم مخالف راست، سیم عراق، چهارم مخالفک، پنجم حسنی، ششم راهوی، هفتم اصفهان، هشتم ماده، نهم بوسلک، دهم نوا، یازدهم نهاوند، دوازدهم عشاق. بازگشت به برگ نخست رساله موسیقی پشتیبانی اطلاعات: © ABARSHAHR: Neyshabur Information Service
-
فصل دوم
1388/06/12 23:31
بدان که ابن دوازده پرده را شش شعبه است: اول زیرکش و آن از حسینی خیزد و از پردۀ ماده. دوم بَستَه [1] و آن از مخالفک خیزد و از راهوی. سیم عُزَّال و آن از پردۀ نوا و عشاق خیزد. و چهارم نگارین [2] آن از بوسلک خیزد و از اصفهان. پنجم حجاز و آن از عراق خیزد و از نهاوند. ششم سپهری و آن از پردۀ راست خیزد و از مخالف راست و آن...
-
فصل سوم
1388/06/12 23:31
بدان که علم موسیقی هژده بانگ است: اول پردۀ راست را دو بانگ بود. مخالف راست دو بانگ، ماده دوبانگ، عراق یک بانگ و نیم، مخالفک یک بانگ و نیم، بوسلک یک بانگ و نیم، نوا یک بانگ، نهاوند یک بانگ و نیم، رهاوی یک بانگ، اصفهان یک بانگ، حسینی یک بانگ، عشاق نیم بانگ و او از بالای راست خیزد که چون یک ابریشم را آواز برکشی در روی...
-
فصل چهارم
1388/06/12 23:30
بدان که اول روز که آفتاب برآید پردۀ ماده گیرند از بهر آنکه آفتاب ماده است. و چون آفتاب بلند شود، یک مجلس در پردۀ راست بزن. و چاشتگاه پردۀ عراق گیرند و او را مجلس‌افروز گویند، و هیچ پرده‌ای در علم موسیقی خوشتر از پردۀ عراق نیست، و در روز هیچ وقت خوشتر از چاشتگاه نباشد. استوا دیگرباره پردۀ راست گیرند، زیرا که باربد...
-
فصل پنجم
1388/06/12 23:29
هرکه سپیدپوست بود و لحمانی، او را سماع در بم باید کرد و چون مخالفک و مانند آن. و هر که سرخ‌روی و سرخموی و ازرق‌چشم بود، او را سماع مخالف باید کرد چون مخالف راست و عراق فرماید. و هر که سیاه‌رنگ باشد که با زردی می‌زند، او را سماع در پرده‌های تیز باید کرد و در آهنگ سه تا. و هر که گندم‌گون بود و خوب صورت، او را را...